Powiat lubański
powiat | |||||||||||||
Wieś Henryków Lubański w gminie Lubań | |||||||||||||
| |||||||||||||
Państwo | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||
Data powstania |
1 stycznia 1999 | ||||||||||||
TERC |
0210 | ||||||||||||
Siedziba | |||||||||||||
Starosta |
Zbigniew Zjawin | ||||||||||||
Powierzchnia (2024) |
428,34 km² | ||||||||||||
Populacja (2023) • liczba ludności |
| ||||||||||||
• gęstość |
120 os./km² | ||||||||||||
Urbanizacja |
61,8% | ||||||||||||
Nr kierunkowy |
75 | ||||||||||||
Kod pocztowy (2024) |
59-8XX | ||||||||||||
Tablice rejestracyjne |
DLB | ||||||||||||
Adres urzędu: ul. Adama Mickiewicza 259-800 Lubań | |||||||||||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie województwa | |||||||||||||
Strona internetowa | |||||||||||||
Biuletyn Informacji Publicznej |
Powiat lubański – powiat w Polsce, położony w zachodniej części województwa dolnośląskiego, utworzony w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Lubań.
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]Powiat lubański powstał 1 stycznia 1999 roku wskutek reformy administracyjnej, której jednym z aspektów było wprowadzenie powiatów jako drugiego szczebla administracji, pomiędzy województwami i gminami[1].
Został stworzony z części znoszonego województwa jeleniogórskiego[2][3]. Terytorium powiatu zostało określone w kształcie zmniejszonym w stosunku do tego, jaki posiadał on przed swoją likwidacją w 1975 roku[4][5][6]. W skład powiatu weszło miasto Świeradów-Zdrój, należące wówczas do powiatu lwóweckiego; z drugiej strony, powiat stracił na jego rzecz sołectwa Giebułtów i Karłowiec, które w 1976 roku włączono do gminy Mirsk[7]. W skład powiatu zgorzeleckiego weszły lubańskie miasto Zawidów oraz gmina Sulików[3].
Z powiatem lubańskim graniczą jednostki[8]:
- powiat bolesławiecki od północy,
- powiat lwówecki od wschodu,
- powiat zgorzelecki od zachodu.
Ponadto, powiat graniczy od południa z krajem libereckim w Czechach.
W skład powiatu wchodzi 7 gmin: 2 miejskie, 2 miejsko-wiejskie oraz 3 wiejskie. Na jego terenie położone są cztery miasta: Leśna, Lubań, Olszyna oraz Świeradów-Zdrój[9].
Gmina[9] | Pow. (2024)[10] |
Ludność (2023)[10] |
Siedziba[11] | |||
---|---|---|---|---|---|---|
TERYT | Typ | Nazwa | ||||
0210011 | miejska | Lubań | 16,12 | 19 545 | — | |
0210021 | miejska | Świeradów-Zdrój | 20,72 | 3960 | — | |
0210033 | miejsko-wiejska | Leśna | 104,56 | 9261 | Leśna | |
0210042 | wiejska | Lubań | 142,41 | 6454 | Lubań | |
0210053 | miejsko-wiejska | Olszyna | 47,13 | 6268 | Olszyna | |
0210062 | wiejska | Platerówka | 47,90 | 1515 | Platerówka | |
0210072 | wiejska | Siekierczyn | 49,50 | 4407 | Siekierczyn |
W historii powiatu doszło do pięciu nieudanych prób zmiany jego granic:
- w 2009 roku, władze gminy Gryfów Śląski w powiecie lwóweckim złożyły wniosek o włączenie jej w granice powiatu lubańskiego[12];
- samorząd miasta Świeradowa-Zdroju składał wnioski o powiększenie jego obszaru kosztem gminy Mirsk w powiecie lwóweckim w 2004, 2005, 2006[13] oraz 2013 roku[14].
Pokrycie terenu
[edytuj | edytuj kod]Powiat lubański według danych z 2024 roku zajmował powierzchnię 428,34 km², co stanowiło 2,15% powierzchni województwa dolnośląskiego. Jest drugim najmniejszym powiatem w województwie oraz jednym z najmniejszych w całym kraju; pod względem powierzchni zajął 297. lokatę wśród 314 powiatów Polski[15]. Największą część powierzchni powiatu zajmowały grunty rolne (67,3%) oraz leśne (24,7%). Zabudowanych i zurbanizowanych było 6,6% terenów, zaś pod wodami znajdowało się ich 1,0%[16].
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Źródło: Bank Danych Lokalnych[17]. Stan w dniu 31 grudnia.
Według stanu z dnia 31 grudnia 2023 roku w powiecie lubańskim zamieszkiwało 51 410 mieszkańców: 26 558 kobiet (51,7% ludności) i 24 852 mężczyzn (48,3%), czyli 1,79% ludności województwa dolnośląskiego. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła 120 osób na km². Pod względem ludności powiat lubański zajął w 2024 roku 229. lokatę wśród 314 powiatów Polski[15].
Wskaźnik urbanizacji wyniósł 61,8%; w miastach w tym dniu mieszkało 31 788 osób, zaś na wsi – pozostałe 19 622 osoby[17].
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W końcu listopada 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 1,1 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 6,2% do aktywnych zawodowo[18].
Starostowie lubańscy
[edytuj | edytuj kod]Na podstawie źródła[19]:
- Walery Czarnecki (5 listopada 1998 – 19 listopada 2002)
- Lucjan Żełabowski (19 listopada 2002 – 30 listopada 2006)
- Walery Czarnecki (30 listopada 2006 – 7 maja 2024)
- Zbigniew Zjawin (od 7 maja 2024)[20]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 października 1996 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw (Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612).
- ↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652).
- ↑ Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych : stan w dniu 1 I 1974 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, 1974, s. 213.
- ↑ Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1974 r. do 1 I 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, marzec 1975, s. 2-3 [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1975 r. do 31 V 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, sierpień 1975, s. 1-3 [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim (Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12).
- ↑ Państwowy Rejestr Granic (PRG) [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1998 r. nr 157, poz. 1031).
- ↑ a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2024, tabl. 21: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według gmin [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie wykazu gmin i powiatów wchodzących w skład województw (M.P. z 2017 r. poz. 853).
- ↑ Projekt Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia ... 2009 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i nazw gmin oraz siedzib ich władz, ustalenia granic niektórych miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta (w wersji skierowanej do rozpatrzenia przez Radę Ministrów) [online], Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, 24 lipca 2009, s. 45-46 [dostęp 2024-10-04] (pol.).
- ↑ Projekt rozporządzenia Rady Ministrów z dnia ... 2006 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania miejscowościom statusu miasta (w brzmieniu skierowanym do uzgodnień międzyresortowych) [online], Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, 4 lipca 2006 [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ Uzasadnienie do projektu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2013 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz gminy [online], Rządowe Centrum Legislacji, 30 lipca 2013, s. 24-25 [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2024, tabl. 2: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według powiatów i miast na prawach powiatu [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ a b Powiatowe zbiorcze zestawienie danych dotyczących gruntów wg stanu na dzień 1 stycznia 2024 (woj. dolnośląskie, pow. lubański). [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ a b c d Bank Danych Lokalnych [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu listopada 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2020-01-10] (pol.).
- ↑ Rafał Rudka (red.): Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. I: Starostowie województwa dolnośląskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2022, s. 25. ISBN 978-83-62251-80-3. [dostęp 2024-01-25].
- ↑ Zbigniew Zjawin Starostą Lubańskim. sm3.pl, 8 maja 2024. [dostęp 2024-09-02].